متن پادکست :

«اطاعت از والدین به چه معناست؟»

خدایا من جوری باشم که به من الهام کن، قبل از این‌که این‌ها چیزی می‌خواهند الهام کن به دل من بیفتد که الآن پدر فلان چیز را می‌خواهد و یا مادر فلان کار را دارد من برای آن‌ها انجام دهم.

در کتاب کافی از محمد بن مروان می‌گوید که: «امام از امام صادق شنیدم که حضرت فرمود انَّ رَجُلٍ أتی النَّبِیِّ (ع)؛ یک مردی آمد خدمت نبی، فَقَالَ یا رسول‌الله! أَوْصِنِی؛ یا رسول‌الله! مرا سفارش کن، لَا تُشْرِیکْ بِاللَّهِ بشَیْءٍ؛ هیچ‌چیزی را برای خدا شریک نگیر، وَ وَالِدَیْکَ وَ أُطِیعَ هَمّاً؛ و والدینت را اطاعت کن، اطاعت کن؛ یعنی چه؟ یعنی حرف‌گوش‌کن این‌یک معنی است؛ یک معنی هم اعلام طوع است.

یک طوع داریم؛ یک کره داریم. اطاعت در برابر معصیت نیست، اطاعت در برابر اکراه است. نفس در موقعیت طاعت است در موقعیت پذیرش و کرنش است. پروردگار عالم ما را به پدر و مادر گره‌زده و این گره را نمی‌شود باز کرد. پدر آدم، پدر آدم است؛ هر کس که می‌خواهد باشد. مادر انسان، مادر انسان است؛ هرکسی که می‌خواهد باشد. آن چیزی که موردنظر پروردگار مهربان عالم است؛ پدر بودن پدر و مادر بودن مادر است. او طوعاً او کرها. یک‌وقتی در خودت نسبت به چیزی کراهت ایجاد می‌کنی؛ یک‌وقتی در خودت نسبت به چیزی طوع ایجاد می‌کنی. طوع ضد کراهت است.

طوع؛ یعنی پذیرش؛ یعنی در خودت پذیرش ایجاد کن. اطاعت؛ یعنی حالت آمادگی برای مأموریت. بحث حرف گوش کردن نیست حالت آماده‌باش است. این آتش‌نشان‌ها را دیده‌اید حالت آماده‌باش دارند برای مأموریت مأموران آتش‌نشانی حرف‌گوش‌کن نیست. مأمور آتش‌نشانی آماده مأموریت است. «أَطِیعُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُوا الرَّسُولَ»؛ یعنی همین.

البته کسی که آماده‌ی مأموریت است حرف‌گوش‌کن هم می‌شود؛ ولی یک‌مرتبه بالاتر است، ضد اکراه است. در اکراه ممکن است حرف را گوش دهد مثل این آیه، طوعاً او کرها کاری انجام می‌دهد از سر کراهت؛ ولی انجام می‌دهد یا کاری انجام می‌دهند با کراهت با بی‌میلی شوقی ندارد، خوشش نمی‌آید؛ این کراهت می‌شود. طوع ندارد. طوع آن حالت خوش آمدن حالت پذیرش در موضع مأموریت باش نسبت به والدین خودت را در همچنین موقعیتی قرار بده؛ نه این‌که اگر حرف گوش می‌دهی از موضع بالا باشد.

احسان به والدین شرطش این نیست که مؤمن باشد یا کاهن باشند؛ حتی شیعه باشد؛ حتی شرطش این است که مسلمان نباشند، اگر پدر و مادر کافر هم بودند؛ حق اطاعت و احسان را نسبت به فرزندانشان برای خودشان دارند؛ اما اگر کافر باشند یک استثنا دارد اطلاعات آن‌ها را در معصیت خدا نباید کرد. اگر مؤمن باشند اطاعت آن‌ها در همه سفارش‌هایی که می‌کنند خیلی مهم است و تأکید می‌شود.

دعای امام سجاد (ع) دعای بی‌نظیری است برای والدین خیلی مفاهیم عجیبی در این دعا نهفته است. «خدایا من طوری باشم که قبل از اینکه آن‌ها چیزی می‌خواهند به من الهام کن به دل من بیفتد که الآن پدر فلان چیز را می‌خواهد و یا مادر فلان کار را دارد؛ من برای آن‌ها انجام دهم.» که این نسبت به مرده و زنده آن‌ها است. حالا اگر مرده گرفتار است به دل ما بیفتد به روی حق‌الناسی صاف کنیم، از فلانی طلب حلالیت کنیم، فلان وقف را انجام دهیم، فلان هدیه را برای او بفرستیم، فلان صدقه را بدهیم.

اطاعت را ما در مقابل دستور نگویم که دستوری بدهند ما انجام دهیم، نه ممکن است پدر و مادر کسی باشند مثل آیت‌الله بهجت که اهل دستور نباشد یا می‌فرمایند که من جوری باشم که محبت کردن به این‌ها را مثل آدم تشنه که وسط بیابان به آب‌خنک می‌رسد این‌طور لذت ببرم.

اطاعت؛ یعنی حالت آمادگی برای مأموریت والدین را اطاعت کن.