«متن پادکست»

بشنوید آداب و دستورات استقبال از ماه مبارک رمضان استاد فیاض بخش:

من هر سال به طبع مرحوم استاد که خدا رحمتش کند و حق عظیمی به گردن این بنده حقیر دارد و من همه عمرم اگر ایشان را دعا و نیایش و مغفرت و هرچه از دستم بربیاید بگویم کم گفته ام.

ایشان عادت شان این بود که در آستانه ماه مبارک رمضان دستوراتی و نصایحی و توصیه‌هایی را می فرمودند که بنده هر ساله و رفقایی که از قدیم بودند خاطرشان هست، هم در آستانه ماه مبارک رجب، هم شعبان و هم به خصوص در آستانه ماه رمضان نصایحی را که ایشان فرموده بودند، با یک تجربیات و مطالبی دیگر که اضافه بود می‌گفتند. بعد کم کم حجم این مطالب آنقدر زیاد شد که بعضی از رفقا که خداوند انشاالله آنها را مشکور قرار دهد و ما زحماتشان را شاکر باشیم، انصافا خیلی وقت گذاشتند، من از نزدیک زحماتشان را شاهد هستم.

از تمام فایل های صوتی که حدود سیصد و اندی فایل بود، یکی یکی دستوراتی را که در ایام ماه رجب و شعبان و رمضان و ذیقعده و اینها بود درآورده بودند، جمع کردن و ویرایش کردند و یک همچین جزوه شد که آورده اند.

کسانی که خواستند، می‌توانند به سایت مراجعه کنند و کل جزوه را در سایت قرار دادند.

من فشرده آنها را از این جزوه خدمت شما عرض می کنم که اینها مطالب مرحوم علامه طباطبایی و استاد رضوان الله تعالی علیه و برگرفته از مراقبات مرحوم میرزا جواد آقای ملکی تبریزی در مراقبات شأن و دستورات مرحوم سید در اقبال الاعمال است و پراکنده از دستورات دیگر به مقدار خیلی کم.به جرأت می توان گفت عمده‌اش همین ها می باشد.

بنده یک نظمی در مطالب داده‌ام. مقدمه این مطالب برمی‌گردد به یکسری دستورات اخلاقی و به اصطلاح اعتقادی که اینها را خودتان ملاحظه کنید و من عرضی ندارم. بیشتر سراغ دستورات عملی می روم.

عزیزان من ببینید اینهایی که عرض می‌کنم به جرأت می‌توان گفت عصاره چهل سال، پنجاه سال زحمت هایی است که این بزرگواران در چند کلمه خلاصه به ما گفته‌اند، ارزان نخرید.

اولین دستوری که همین روزها یعنی قبل از ماه رمضان شروع شده و به ما داده می‌شد و می گفتند این بود که ماه رمضان در میان اولیای الهی اول سال بود و اینکه به حسب قمری اول سال محرم است ولی آنها می‌گفتند به اصطلاح سال عمومی است که برای اشخاص حساب کتاب ها و تقویم شان بود. ولی برای اولیای الهی ماه رمضان اول سال است. لذا در پایان سال که ماه شعبان می‌شود، انسان هم این روزها باید یک حسابرسی دقیق از خودش بکند که با چه لباسی، با چه بدنی، با چه وضعیتی می خواهد به مهمانی خدا بیاید. می‌خواهد سال را شروع کند.

 فراوان رفقا در عالم رویا دیده اند، حالا در حالاتی دیگر که انسان بدنش کثیف است و دارد کیسه چرکی می‌کشد حالا یک نفر چرکش زیاد است و یک نفر کم است. ولی عزیزان من، این روزهای آخر، آخرین لحظاتی است که در حمام را می بندند، کیسه چرکی های تان را بکشید و کیسه چرکی هایمان را بکشیم، زیر دوش خدا، در دریای خدا، در کوثر پروردگار به هر قیمتی شده فرو برویم، به مهمانی خدا پاک بیاییم.

نمی‌گویم کسی که پاک نباشد، لباسش کثیف باشد به مهمانی راهش نمی دهند، چرا، ماه رمضان بارعام است ولی ببینید کجا ما را راه می دهند؟

به تعبیر مرحوم ملاصدرا، دارد که پادشاهان وقتی پادشاهی، ملوکی و یا کسی را دعوت می‌کردند، فرد تنها که نمی‌آمد و خدم و حشم و اطرافیان و وزیر و وکیل و اینها و حتی با اسب و استر را می افتاد و لازمه احترام گذاشتن به آن پادشاه این بود که حتی تا آن اسبهای پادشاه را نیز پذیرایی درست و حسابی می کردند.

اسب ها را درون طویله پذیرایی می‌کردند، اطرافیان کفش جفت کن و آشپز را درون مهمانخانه خاص، وکیل و وزیر را در جای خاص و پادشاه را هم در نهانخانه می بردند. هر کسی جای خودش را داشت. ما می‌خواهیم در مهمانی خانه ی خدا برویم.

خدا رحمت کند میرزا جواد آقا یک نصیحت می کند که انسان آتش می‌گیرد، می‌گوید: «آن دعای وداع ماه رمضان را که تو می‌خواهی شب آخر ماه رمضان بخوانی و گریه کنی که ببینی چه ماهی دارد از دست تو می‌رود، شب اول بخوان که ببینی چه ماهی دارد می آید. حواست را جمع کن.»

من قسمت هایی را از صحیفه سجادیه در دفترچه آورده‌ام، که حضرت در صحیفه سجادیه چگونه گریه و زاری می کند.

خلاصه اولین دستور الان دستور به توبه است.

 روش توبه نیز هم به صورت خصوصی به رفقا و هم عمومی گفته‌ام همان توبه امیرالمومنین (ع) است که در نهج البلاغه است.

کسی در مقابل امیرالمومنین (ع) استغفار کرد و امام می گوید: «می‌دانی استغفار چیست؟»؛ فرد می‌گوید: «نه یا امیرالمومنین (ع).»

امام شش مرحله برای استغفار می شمارند که من رئوسش را به شما می‌گویم:

 اولین مرحله پشیمانی.

 واقعاً انسان از گذشته خودش پشیمان باشد.

مرحله دوم تصمیم جدی بر عدم تکرار

مرحله سوم اصلاح و جبران مافات

اگر نمازی کوتاهی کرده است، حق الناسی بر گردنش است، گرفتاری هایی دارد، مافات را جبران کند. به خصوص عزیزان من کسانی که در جاهای هستند که ممکن است دیگران به آنها تاثیر کنند، در رودربایستی نباشد برود بگوید فلان مسأله‌ای که به شما گفتم، اشتباه گفتم؛ این کاری که من کردم نباید می‌کردم؛ خلاصه درست کند. بعد هم به خصوص کسانی که خدای نکرده اگر در مالشان حرام هست، این موقع، موقع پاک کردن مال است که خیلی ها حساب های خمسی خود را در این ماه می گذارند، کار خوبی هم می کنند و حساب کتاب ها را انسان رسیدگی می‌کند و این موقع خودش را پاک کند.

در پایان می‌فرماید تمرین دادن نفس.

یعنی اگر کسی تا قبل از این ایام به خصوص من حالا امروز که گذشت و رفقهایی که روزه نبودند یا موفق نبودند یا توفیقی نداشتند، توصیه می کنم دو سه روز مانده از ماه شعبان را انسان روزه بگیرد، چرا؟ به خاطر اینکه اولاً تمرین دهد به این معنی که خدایا من به خاطر اینکه اگر نمی‌گرفتم، کتکم می‌زدی، روزه نمی گیرم، به خاطر اینکه من در گذشته اشتباهاتی داشتم، می‌خواهم به خودم بچشانم این فشار و سختی را که به برکت این فشار و سختی بلکه پیش خانه تو، در درگاه تو یک عنایتی به برکت این روزه به من بکنید.

 چون دارد در آنجا که رسول اکرم (ص) می فرمایند: «که شیطان شما را دائماً اغوا می کند.» بعد راوی می گوید من چه کار کنم؟ پیامبر (ص) می فرمایند: «روزه بگیر تا روی شیطان را سیاه کنید، بینی اش را به خاک بمالید؛ خصوصاً در ایام گرما.»

چون دارد که در روزهای گرم و طولانی که انسان به زحمت می افتد، این نفس اماره را حسابی له می‌کند، گویی شیطان خودش را در دهانش می زند و به خاک می مالد.

لذا عزیزان من دو روز سه روز مانده به ماه رمضان روزه بگیرید که بگوییم اوّلاً من مشتاقانه به مهمانی تو دارم می آیم نه با زنجیر مرا به در خانه تو بکشند، ثانیا ماه رمضان می‌خواهد مهمان من شود، من به استقبال این ماه مهمان می آیم، من این مهمان را کریمانه، عزیزانه، با عشق می پذیرم نه با کدورت.

 که دارد در آن دعای صحیفه سجادیه که امام سجاد (ع) می فرمایند: «که ای ماه چقدر تو برای اولیای الهی عزیز بودی و چقدر برای آدمهای شقی روزهایت سخت و طولانی بود و چقدر با نفرت از تو جدا می شدند.»

دارد که مرحوم سید که می‌گوید: «شب آخر ماه که داری با یک محبوبت خداحافظی می‌کنید، اشک می‌ریزید که از این ماه جدا می شوید.»

گفت ای ماه به برکت تو شیاطین در غل و زنجیر شدند.

ای ماه خداحافظ ای ماه عزیز که به برکت تو ملائکه پایین آمدند.

ای ماه خداحافظ ای ماه عزیز که به برکت تو من یک ختم قرآن کردم.

ای ماه خداحافظ ای ماه عزیز که به برکت تو من مشرف شدم.

من لیاقت نداشتم در خانه خدا، اینقدر به من احترام بگذارند، اینقدر ملائکه به خاطر من پایین بیایند، من چه کسی هستم، به خاطر تو خدا اینقدر به من شرافت داد، شب قدر را داد .

من چه کسی بودم که شب قدر بیایم و جبرئیل بر من نازل شود.

 دارد در روایت که شب قدر خداوند به شش ملک مقرب خودش فرمان می دهد به زمین بروید، کسانی که فقط برای پیامبر اکرم و اولیای الهی به زمین می آمدند. شب قدر اینقدر عزیز است.

 لذا می‌گوید خداحافظی کنید با همچنین ماهی که معلوم نیست بار دیگر او را ببینید و ممکن است دیدار و ملاقات بعدی به قیامت بیفتد.

باز مرحوم سید دارد (اینها تفتن های سید می باشد)که می‌گوید: «در غروب روز آخر ماه رمضان هم که می‌شود، آن لحظات پایانی که خورشید غروب می‌کند، به بیابان بروید، خورشید را مثل یک دوست مهربان که دارد کم‌کم می‌رود مثل کسی که سوار قطار یا هواپیما می شود که آخرین دستها را هم تکان می‌دهند دیگر هیچ وقت وقتی که این قطار در آن پیچ می پیچد نمی‌توانید او را ببینی و اینگونه خورشید را ملاقات کنید.»

بعد مگر تو نشنیده ای که پروردگار فرمود: «نزدیک ترین لحظات بندگان من به من زمانی است که آنها یا گرسنه اند یا در حال سجده می باشد. می گوید تو حالا هر دو را دارید، آخرین روز ماه رمضان است، گرسنه اید.»

 ایشان می‌گوید وقتی خورشید غروب کرد پیشانیت را روی مهر بگذارید (روی خاک)، بگو خدایا من آخرین لحظات وداع با محبوبت و محبوبم را در بهترین حالات طی می کنم، در حالی که گرسنه و روزه ام در حالی که در سجده هستم، در سجده باش تا موذن اذان را بگوید، یک ربع سرت را بر سجده بگذارید با خدا و با ماه عزیز مثل یک دوست یا محبوبی که عاشقانه همدیگر را در بر گرفته بودید جدا شوید و از او بخواه شفاعت تو را در پیش خدا کند بلکه سال آینده هم زنده باشیم و این محبوب را ببینید و گرنه معلوم نیست مثل آقای آشتیانی محبوبت را در سال آینده ببینید.

لذا می گوید نفس را تمرین بدهید و در زحمت بیندازید در روزهای آخر ماه شعبان آرام آرام بیشتر از شبهای دیگر بیدار باشید و برای شب های بیدار ماه رمضان خود را آماده کنید. این مقدمه نگاه کنید. من خیلی علاقه مند بودم نکات ظریفی را در مورد این مراقبت بگویم ولی امشب که شب توسل است و آخرین جلسه است، نمی‌خواهم از توسل عقب بمانیم.

فقط یکی دو کنترل که نکات حساسی هستند را عرض می‌کنم، یکی اینکه مرحوم استاد شبهای ماه رمضان را توصیه به انس با سوره قدر می کردند. بهار سور قرآن در ماه شعبان سوره توحید و در ماه رمضان سوره قدر می باشد.

 لذا رفقا ذکرشان، وقتشان ، وقتی راه می روند، رانندگی می کنند، می خواهند بخوابند و غیره این سوره را بخوانند خصوصاً شبها. که مرحوم سید می‌گوید کسی که در شبهای ماه مبارک رمضان مقید باشد و هر شب (ایشان دستور هزار بار را می‌دهد ولی در روایات داریم صد بار) هزار بار سوره مبارکه قدر را بخواند اگر در شبهای قدر چیزهای عجیبی دید و شنید تعجب نکند.

 ماه رمضان بهار قدر است.

نکته دوم که ایشان می فرمود: «دعای سحر است یعنی همان دعای مباهله که به دعای سحر معروف شد.» این دعای سحر را توصیه می‌کردند هر شب ماه رمضان خوانده شود. حالا دعای ابوحمزه را شاید نشود بخوانیم ولی دعای سحر هر شب به‌خصوص در قنوت نماز وتر خوانده شود.

 عزیزان من، کسانی که شبها را نمی خوابند، که در بین شما الحمدلله کسانی هستند که می‌گویند ما شبهای ماه رمضان را نمی‌خوابیم، نماز شب تان را نماز رسول اکرم (ص) قرار دهید. یعنی ۴ رکعت را بعد از نیمه شب بخوانید، بعد اگر می توانید یک سجده طولانی انجام دهید به مدت نیم ساعت و بعد بلند شوید چهار رکعت دیگر را بخوانید، بعد دعای ابوحمزه یا قرآن بخوانید و بعد نزدیک به ثلث پایانی شب بلند شوید نماز شفع و وتر را بخوانید.

 آنهایی که شب ها می خوابند، حتما حتما حداقل دو ساعت مانده به اذان صبح بلند شوند. این بسیار خاسر است. خلاصه بسیار بین رفته است کسی که ماه رمضان بر او بگذرد و در شبهای ماه رمضان که مجبور است به خاطر شکمش بلند شود، ولی نماز شب نخواند.

 لذا تقریباً دو ساعت مانده به اذان صبح بلند شوند، نماز شب را بخوانند ،حالا اگر شد در قنوت نماز وتر دعای مباهله بخوانند و بعد هم سحری بخورند و بعد اذان شود.

 با شکم پر نماز شب آن حال را به آدم نمی دهد، سحری خوردن آخرین عمل سحر باشد.