📍 دعا در فرهنگ دین کار حاشیه ای نیست بلکه در متن هر کاری است. دعا مخّ عبادت است. هر عبادتی اگر ظاهر و صورتی داشته باشد، باطن و مغز و عصاره اش همان حالت توجه و دعاست.

تمام روابط ما بر اساس نیازمان تنظیم می شود. بحث نیاز بسیار مهم است. در تربیت ، سیاست و روابط دیپلماتیک، اقتصاد و خانواده ، نیاز نقش تعیین کننده ای دارد. ما تشکیل خانواده می دهیم به خاطر نیاز های عاطفی ، غریزی ، نیاز داشتن به پشتوانه و تکیه گاه و ...

گاهی بعضی افراد نیازشان از سطح شکم و مادیات بالاتر نمی رود. اما گاهی یک انسان در خودش نیاز معنوی و نیاز به نورانیت می بیند و حس می کند که گمشده ای دارد و به دنبال کسب آن نور و معنویت گمشده ی خویش می رود.

جنگی در این عالم در جریان است آن هم جنگ بین جبهه خدا و جبهه شیطان ، بین حق و باطل ، که این جنگ نیز بر سر مدیریت نیاز است. شیطان می گوید من نیازت را تامین میکنم ، خدا می گوید من تامین می کنم. با این تفاوت که شیطان وعده دروغ میدهد و زینت می کند اما در حقیقت و پشت پرده خبری نیست ، آیه 22 سوره مبارکه ابراهیم در این باره می گوید:

وَ قالَ الشَّيْطانُ لَمَّا قُضِيَ الْأَمْرُ إِنَّ اللَّهَ وَعَدَكُمْ وَعْدَ الْحَقِّ وَ وَعَدْتُكُمْ فَأَخْلَفْتُكُم ؛ و چون كار از كار گذشت [و داورى صورت گرفت] شيطان مى گويد: «در حقيقت، خدا به شما وعده داد وعده راست، و من به شما وعده دادم و با شما خلاف كردم..»

باز در جای دیگری در باره ی وعده های شیطان آمده است :

الشَّيْطانُ يَعِدُكُمُ الْفَقْرَ وَ يَأْمُرُكُمْ بِالْفَحْشاءِ وَ اللَّهُ يَعِدُكُمْ مَغْفِرَةً مِنْهُ وَ فَضْلاً وَ اللَّهُ واسِعٌ عَلِيم ؛ شيطان شما را از تهيدستى بيم مىدهد و شما را به زشتى وامىدارد و [لى] خداوند از جانب خود به شما وعده آمرزش و بخشش مىدهد، و خداوند گشايشگر داناست. (بقره/268)

ولی ظاهر راهی که خدای متعال برای تامین نیازهای ما نشان می دهد سخت است و جذابیتی ندارد اما در پس پرده عطایا و روشنی چشم برای بندگانش دارد.

الان در دنیا همین را می گویند و وعده های دروغ می دهند که اگر می خواهید نیازهای اقتصادیتان برطرف شود به حرف ما عمل کنید. دولتی (آمریکا) این حرف را می زند که در زمان ریاست جمهوری او میزان مهاجرت از کشورش 16% افزایش پیدا کرده است.

ما در معرض انتخاب این هستیم که چه کسی نیازمان را برطرف کند. دشمن خدا یا ولی خدا ، اگر ولی خدا را انتخاب کردیم فشار و سختی اش زیاد خواهد بود ولی ان شاءالله منتهی به ایام ظهور امام زمان عج خواهد شد.

اگر هم قبول نکردیم عاقبت مردم کوفه را خواهیم داشت که هم دستشان به خون اباعبدالله ع آغشته شد هم بعد از مدتی دچار انواع مشکلات اقتصادی ، ناامنی ، قتل عام و.. شدند ، همان چیز هایی که به خاطر فرار از آن ها با عبیدالله بن زیاد دست بیعت دادند.
📍 همه جانمایه و حرف دعا این است که ما نیازمان را به چه کسی ارجاع می دهیم و از چه کسی می خواهیم؟ در روایتی از پیامبر ص آمده است اگر شخص ثروتمندی در مجلسی وارد شد و کسی به خاطر ثروتش به او احترام کرد ، دو سوم دینش از بین می رود :
مَنْ أَتَى ذَا مَيْسَرَةٍ فَتَخَشَّعَ لَهُ طَلَبَ مَا فِي يَدَيْهِ ذَهَبَ ثُلُثَا دِينِه (بحار الأنوار ؛ ج70 ؛ ص169)

نکته این است که احساس نیازش به چه کسی و چه چیزی بوده؟ آن شخص ثروتمند؟! احساس کرده نانش دست اوست.
نفاق از حس نیاز انسان نشأت میگیرد که انسان خودش را نیازمند به چه کسی می بیند؟ اگر من خودم را نیازمند فلان آقا دیدم درمقابلش کاری نمی کنم که دلگیر شود و مطابق میل او رفتار میکنم همین نفاق است. قرآن کریم در آیه 51 و 52 سوره مبارکه مائده می فرماید کسانی هستند که قلبشان مریض است و خودشان را به کفار و یهود و نصارا محتاج میبینند و برای رفع نیازشان به آن ها مراجعه میکنند و می گویند اگر کفار اخم کنند ما بدبخت می شویم! :

يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَتَّخِذُوا الْيَهُودَ وَ النَّصارى أَوْلِياءَ بَعْضُهُمْ أَوْلِياءُ بَعْضٍ وَ مَنْ يَتَوَلَّهُمْ مِنْكُمْ فَإِنَّهُ مِنْهُمْ إِنَّ اللَّهَ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ (51) فَتَرَى الَّذِينَ فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ يُسارِعُونَ فِيهِمْ يَقُولُونَ نَخْشى أَنْ تُصِيبَنا دائِرَةٌ فَعَسَى اللَّهُ أَنْ يَأْتِيَ بِالْفَتْحِ أَوْ أَمْرٍ مِنْ عِنْدِهِ فَيُصْبِحُوا عَلى ما أَسَرُّوا فِي أَنْفُسِهِمْ نادِمِينَ (52) ؛

اى كسانى كه ايمان آورده ايد، يهود و نصارى را دوستانِ [خود] مگيريد [كه] بعضى از آنان دوستان بعضى ديگرند. و هر كس از شما آنها را به دوستى گيرد، از آنان خواهد بود. آرى، خدا گروه ستمگران را راه نمى نمايد. می بينى كسانى كه در دلهايشان بيمارى است، در [دوستى] با آنان شتاب مى ورزند. مى گويند: «مى ترسيم به ما حادثه ناگوارى برسد.» اميد است خدا از جانب خود فتح [منظور] يا امر ديگرى را پيش آورد، تا [در نتيجه آنان] از آنچه در دل خود نهفته داشته اند پشيمان گردند.

حاجتمان را از چه کسی می بینیم و از چه کسی می خواهیم؟ حاجت فقط ازدواج و زن و یا شوهر خوب نیست. در روایات به ما گفته اند نمک سفره تان را هم از ما بخواهید ، در حدیثی قدسی خدای متعال خطاب به حضرت موسی ع می فرماید:

يَا مُوسَى سَلْنِي كُلَّ مَا تَحْتَاجُ إِلَيْهِ حَتَّى عَلَفَ شَاتِكَ وَ مِلْحَ عَجِينِك ؛ اى موسى! هر چه بدان نياز دارى از من بخواه، حتى علف گوسفند و نمك غذايت را (بحار الأنوار؛ ج90 ؛ ص303)

یعنی بدان که تا این حد محتاج خدا هستی.

حس دعا برای یک شب و یک ساعت خاص نیست. انسان باید دائما خودش را محتاج ببیند. خدای متعال در آیه 23 و 24 سوره مبارکه کهف خطاب به پیامبر هم همین توجه دائمی و نیاز دائمی به خدا را متذکر می شود:

وَ لا تَقُولَنَّ لِشَيْءٍ إِنِّي فاعِلٌ ذلِكَ غَداً إِلاَّ أَنْ يَشاءَ اللَّهُ وَ اذْكُرْ رَبَّكَ إِذا نَسِيت ؛

و هرگز در مورد كارى نگو: «من فردا آن را انجام مى دهم» مگر اينكه خدا بخواهد! و هر گاه فراموش كردى، (جبران كن) و پروردگارت را به خاطر بياور.

امیرالمومنین ع در حکمت 247 نهج البلاغه در همین باره می فرمایند:

عَرَفْتُ اللَّهَ سُبْحَانَهُ بِفَسْخِ الْعَزَائِمِ وَ حَلِّ الْعُقُودِ وَ نَقْضِ الْهِمَم ؛

خدا را از سست شدن ارادههاى قوى، گشوده شدن گرههاى دشوار، و درهم شكسته شدن تصميمها، شناختم.

یعنی دیدم کارها دست کس دیگری است :
آنچه خدا خواست همان می‌شود ٭٭ وآنچه دلت خواست نه آن می‌شود.
📍نباید در زمانی که شرایط اقتصادی بد است فقط به فکر بستن بار خود باشیم. مسلمانی ما ایجاب میکند دست یکدیگر را بگیریم. در روایت است امام صادق ع در زمان قحطی به غلامشان فرمودند هر آنچه گندم داریم ببر بین مردم پخش کن ، دوست دارم خدا ببیند که من خودم را شبیه مردم کرده ام:

« عن معتب: قالَ لي أبو عَبدِ اللّهِ و قَد تَزَيَّدَ السِّعرُ بِالمَدينَةِ: كَم عِندَنا مِن طَعامٍ؟ قالَ: قُلتُ: عِندَنا ما يَكفينا أشهُرٌ كَثيرَةٌ، قالَ: أخرِجهُ و بِعهُ، قالَ: قُلتُ لَهُ: و لَيسَ بِالمَدينَةِ طَعامٌ، قالَ: بِعهُ، فَلَمّا بِعتُهُ قالَ: اشتَرِ مَعَ النّاسِ يَوما بِيَومٍ، و قالَ: يا مُعَتِّبُ، اجعَل قوتَ عِيالي نِصفا شَعيرا و نِصفا حِنطَةً؛ فَإِنَّ اللّهَ يَعلَمُ أنّي واجِدٌ أن أُطعِمَهُمُ الحِنطَةَ عَلى وَجهِها، و لكِنّي احِبُّ أن يَرانِيَ اللّهُ قَد أحسَنتُ تَقديرَ المَعيشَةِ.»
( الكافي: ج 5 ص 166)

این حال دعاست ، اگر حال دعا بین مردم وارد شود خیلی از مشکلات حل خواهد شد. وگرنه مذاکرات و ... کاری از پیش نخواهند برد.

حال بندگی ادب بندگی می آورد، ادب بندگی که آمد اوضاع عوض می شود ، مسئول جمهوری اسلامی باید اینطور باشد که اگر فشاری بود اول متوجه او و خانواده اش باشد نه اینکه در زمان بحران خارج از کشور در حال خوش گذانی باشد!

در جامعه امام زمان کسی مسئول می شود که بیشتر از همه خودش را فقیر به خدای متعال ببیند، امام صادق ضمن حدیثی می فرمایند:

رِجَالٌ لَا يَنَامُونَ اللَّيْلَ لَهُمْ دَوِيٌّ فِي صَلَاتِهِمْ كَدَوِيِّ النَّحْلِ يَبِيتُونَ قِيَاماً عَلَى أَطْرَافِهِمْ وَ يُصْبِحُونَ عَلَى خُيُولِهِمْ رُهْبَانٌ بِاللَّيْلِ لُيُوثٌ بِالنَّهَار ؛
مردانی که شب را نمی خوابند زمزمه ی آن ها در نمازشان مانند زمزمه زنبور عسل است از شب تا صبح در حال شب زنده داری اند و صبح بر اسبانشان سوارند ، آنها راهبان شب و شیران روزند.. (بحار الأنوار ؛ ج52 ؛ ص308)

کسی مثل امام ره اهل دعا بود. گریه ها و مناجات ایشان و عرض نیازشان به درگاه خدا بود که کشور را در طول 8 سال جنگ حفظ کرد. ایشان وقتی انقلاب کرد حدود 80 سالشان بود. یک پیرمرد هشتاد ساله چنان پشتش به عنایات خدا گرم بود که توانست انقلاب اسلامی را به سرانجام برساند. چون خودش را فقط محتاج یک وجود می دید. در نگاه او ابر قدرت تنها خدا بود و بس. در ماجرای طبس کشور ما رسما مورد حمله نظامی امریکا قرار گرفت ، که با بیشترین امکاناتشان و با نقشه های پیچیده و از پیش طراحی شده وارد کشور شدند. ولی در صحرای طبس طوفان شن آن ها را ساقط کرد. حضرت امام فرمود: "چه کسی آن ها را ساقط کرد؟ ما ساقط کردیم ؟! شن ها ساقط کردند ، شن ها مامور خدا بودند!"

اگر کسی خود را فقط محتاج خدا دید، خدا اینگونه او را یاری می کند، این حال، حال دعاست که اگر در کسی ایجاد شود برکت خدا هم جاری خواهد شد.

ما خودمان را محتاج رضایت و لبخند چه کسی می بینیم؟ چه کسی باید ما را تایید کند؟ چه کسی اگر از ما ناراضی باشد دیگر کارمان لنگ است؟ این سوالات نشان می دهد که ما در زندگیمان چشممان به کیست.

این حال دعا در انبیا نیز مشهود است. حضرت یوسف در مقابل دعوت زنان اشراف مصر خطاب به خدای متعال عرض می کند پروردگارا من زندان بروم بهتر از آن است که به نارضایتی تو گرفتار بشم: قالَ رَبِّ السِّجْنُ أَحَبُّ إِلَيَّ مِمَّا يَدْعُونَنِي إِلَيْه ؛ خدایا زندان برای من از آنچه مرا به آن میخوانند محبوب تر است (یوسف/33)

مقام "دعّا" این چنین است که دائم خودش را تنها محتاج خدا می بیند . 15 سال زندان را به نارضایتی خدا ترجیح می دهد.

در مناجات شعبانیه اینگونه احتیاج خود را به خدای متعال عرضه می داریم:

وَ بِيَدِكَ لَا بِيَدِ غَيْرِكَ زِيَادَتِي وَ نَقْصِي وَ نَفْعِي وَ ضُرِّي ... إِلَهِي أَنَا عَبْدُكَ الضَّعِيفُ الْمُذْنِبُ وَ مَمْلُوكُكَ الْمُنِيب

خدایا به دست کسی غیر از تو افزونی و نقصان و نفع و ضرر من نیست... الهی من بنده ضعیف و گناهکار و توبه کار تو هستم.. (مفاتیح الجنان)

باید برگردیم به سمت خدا و خودمان را محتاج او ببینیم.
📍حضرت یوسف ع نه در آن زمانی که در چاه افتادند و هنگامی که زندانی شدند ناامید شدند و نه در آن هنگام که به پادشاهی رسیدند، مغرور. حالشان در این دو وضع هیچ تغییری نداشت. ایشان وقتی به پادشاهی رسیدند خطاب به خدای متعال عرض کرد:
رَبِّ قَدْ آتَيْتَنِي مِنَ الْمُلْكِ وَ عَلَّمْتَنِي مِنْ تَأْوِيلِ الْأَحادِيثِ فاطِرَ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ أَنْتَ وَلِيِّي فِي الدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ تَوَفَّنِي مُسْلِماً وَ أَلْحِقْنِي بِالصَّالِحِين
پروردگارا! بخشى (عظيم) از حكومت به من بخشيدى، و مرا از علم تعبير خوابها آگاه ساختى! اى آفريننده آسمانها و زمين! تو ولىّ و سرپرست من در دنيا و آخرت هستى، مرا مسلمان بميران و به صالحان ملحق فرما!»

درواقع زبان حال ایشان با آن هنگام که گرفتار خدعه زنان مصر و زندان شدند تفاوتی ندارد. ایشان عرض می کند خدایا یادم نرفته که تو مرا به این جایگاه رساندی. این حال فرق می کند با کسی که وقتی به شهرت و ثروتی دست پیدا می کند دیگر به اصطلاح با شاه هم فالوده نمی خورد! وقتی به سفره ای دست پیدا می کند حقوق های ناعادلانه و نجومی می گیرد و می گوید ما سهممان را از سفره انقلاب برداشتیم! چنین فردی غافل از خداست و نمی داند چه حساب و کتابی در پیش دارد.

این حالت تضرع و دعا در انبیاء دیگر هم به وضوح دیده می شود. حضرت موسی ع بعد از کشتن آن سرباز قبطی از کاخ فرعون و مصر فرار کرده بود و آواره ی بیابان ها شده بود. تا آنجا که حضرت امیر ع در نهج البلاغه می فرماید که پوست تن حضرت موسی از فرط خوردن علف بیابان سبز شده بود!

« كَانَ يَأْكُلُ بَقْلَةَ الْأَرْضِ وَ لَقَدْ كَانَتْ خُضْرَةُ الْبَقْلِ تُرَى مِنْ شَفِيفِ صِفَاقِ بَطْنِهِ لِهُزَالِهِ وَ تَشَذُّبِ لَحْمِه»
(نهج البلاغه ، خطبه 160)

حضرت موسی به مدین رسید و کنار چاه آب دختران حضرت شعیب را دید که از بقیه کناره گرفته اند :

وَ لَمَّا وَرَدَ ماءَ مَدْيَنَ وَجَدَ عَلَيْهِ أُمَّةً مِنَ النَّاسِ يَسْقُونَ وَ وَجَدَ مِنْ دُونِهِمُ امْرَأَتَيْنِ تَذُودانِ قالَ ما خَطْبُكُما قالَتا لا نَسْقِي حَتَّى يُصْدِرَ الرِّعاءُ وَ أَبُونا شَيْخٌ كَبِيرٌ
و هنگامى كه به (چاه) آب مدين رسيد، گروهى از مردم را در آنجا ديد كه چهارپايان خود را سيراب مى كنند و در كنار آنان دو زن را ديد كه مراقب گوسفندان خويشند (و به چاه نزديك نمى شوند موسى) به آن دو گفت: «كار شما چيست؟ (چرا گوسفندان خود را آب نمى دهيد؟!)» گفتند: «ما آنها را آب نمى دهيم تا چوپانها همگى خارج شوند و پدر ما پير مرد كهنسالى است (و قادر بر اين كارها نيست.)!» (قصص/23)

بعد از این حضرت موسی گوسفندان آن دو را آب می دهد ، در اینجا خطاب به خداوند بیان می دارد:
رَبِّ إِنِّي لِما أَنْزَلْتَ إِلَيَّ مِنْ خَيْرٍ فَقِير ؛ «پروردگارا! هر خير و نيكى بر من فرستى، به آن نيازمندم!»(قصص/24)

حضرت موسی به جای آنکه نیازهایش را به خدا عرضه کند ، به جای آنکه بگوید زن میخواهم ، شغل و ... میخواهم گفت خدایا من تو را می خواهم و به تو و فیض و خیر از جانب تو نیازمندم. بنابراین خدا هم همه ی آن نیازها را برای حضرت موسی برطرف کرد و حتی بیشتر هم به ایشان داد. روایت است که حضرت موسی پیامبری را نمی خواست ولی خدا به او داد:

«عَنْ أَبِي جَمِيلَةَ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ كُنْ لِمَا لَا تَرْجُو أَرْجَى مِنْكَ لِمَا تَرْجُو فَإِنَّ مُوسَى ع ذَهَبَ لِيَقْتَبِسَ لِأَهْلِهِ نَاراً فَانْصَرَفَ إِلَيْهِمْ وَ هُوَ نَبِيٌّ مُرْسَلٌ.»
(الكافي (ط - الإسلامية)، ج5، ص: 83)
حال دعا این چنین می کند.
📍 در موقعیت های مختلف حس خودمان را بسنجیم. اگر ببینیم کسی خانه خوب ، ماشین خوبی دارد چگونه برخورد می کنیم؟ چند نوع واکنش در این موقعیت می توان داشت : اول آنکه می توان تهمت زد که مردم از کجا می آورند وحسادت کرد و ... دوم آنکه می توان در دل بی تاب شویم که چرا ما نداریم ... ما هم کارمندیم و دیگران هم کارمندند و ... ، سوم آنکه ابتدا از اینکه یکی از بندگان خدا از آسایش و راحتی برخوردار است خوشحال شویم و سپس از خدا بخواهیم که اگر به صلاحمان است به ما نیز عطا کند، که این حالت ، حالت اهل دعاست.

از دیگر انبیائی که حالات دعا و نیاز آن ها به درگاه ربوبی در قرآن آمده حضرت زکریا ع است ، سنی از حضرت زکریا گذشته بود و فرزندی نداشت، انسان وقتی پیر می شود و در عین حال فرزندی ندارد و دیگران را هم با بچه هایشان میبیند برایش سخت می آید. حضرت زکریا نیز عهده دار فرزند باجناق خود شده بود ، که همان حضرت مریم س است ، در آیه قرآن آمده است که هر گاه زکریا نزد مریم در محراب عبادتش می رفت نزد او غذاها و میوه های بهشتی می یافت:

كُلَّما دَخَلَ عَلَيْها زَكَرِيَّا الْمِحْرابَ وَجَدَ عِنْدَها رِزْقاً قالَ يا مَرْيَمُ أَنَّى لَكِ هذا قالَتْ هُوَ مِنْ عِنْدِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ يَرْزُقُ مَنْ يَشاءُ بِغَيْرِ حِساب ؛ هر زمان زكريا وارد محراب او مى شد، غذاى مخصوصى در آن جا مى ديد. از او پرسيد: «اى مريم! اين را از كجا آورده اى؟!» گفت: «اين از سوى خداست. خداوند به هر كس بخواهد، بى حساب روزى مى دهد.» (آل عمران/37)

چنین دختری که از نزد خدا برای او مائده ی بهشتی فرستاده می شود با وضعیتی که حضرت زکریا داشت و صاحب فرزندی نشده بود بهترین موقعیت برای حسادت بود. اما حضرت زکریا به گونه ی دیگری برخورد می کند. ایشان فقر و نیاز و حالت دعای خود را نزد پروردگار می برد و خطاب به خدای متعال عرضه می دارد :

هُنالِكَ دَعا زَكَرِيَّا رَبَّهُ قالَ رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً إِنَّكَ سَمِيعُ الدُّعاء ؛ در آنجا بود كه زكريا، (با مشاهده آن همه شايستگى در مريم،) پروردگار خويش را خواند و عرض كرد: «خداوندا! از طرف خود، فرزند پاكيزه اى (نيز) به من عطا فرما، كه تو دعا را مى شنوى!» (آل عمران/38)

می توانست غر بزند و یا حسادت کند اما عرضه می دارد خدایا چون من اهل دعا هستم شقی نشدم : لَمْ أَكُنْ بِدُعائِكَ رَبِّ شَقِيًّا (مریم/4)

ناامید هم نشد، درست است که خودش پیر است زنش حتی در جوانی نازا بوده و پیر و ناتوان هم شده ، اما چون از وجودی درخواست می کند که کریم است و همه چیز در دست اوست ناامید نمی شود :

(قالَ رَبِّ هَبْ لِي مِنْ لَدُنْكَ ذُرِّيَّةً طَيِّبَةً)

پس خدای متعال هم به او حضرت یحیی ع را عطا کرد :

فَاسْتَجَبْنا لَهُ وَ وَهَبْنا لَهُ يَحْيى وَ أَصْلَحْنا لَهُ زَوْجَه ؛ ما هم دعاى او را پذيرفتيم، و يحيى را به او بخشيديم و همسرش را (كه نازا بود) برايش آماده (باردارى) كرديم. (انبیاء/90)

خدای متعال دقیقا همان را که خواسته بود (ذریه طیبه) به حضرت زکریا بخشید؛ حضرت یحیی ع بسیار اهل گریه بود ، به گونه ای که مادر ایشان نمدی را تر میکرد و روی گونه ی ایشان می گذاشت تا از فرط گریه زخم نشود و گوشت آن نریزد! فَبَكَى حَتَّى أَكَلَتِ الدُّمُوعُ لَحْمَ خَدَّيْهِ وَ بَدَا لِلنَّاظِرِينَ أَضْرَاسُه (رک: بحارالانوار ، ج14، ص165 )

حضرت زکریا خطاب به فرزندش می فرماید : پسر جانم چرا با خود چنين می كنى همانا من تو را از خدا خواستم كه تو را به من بخشد تا چشمم به تو روشن گردد گفت پدر جان تو مرا بدين وضع دستور دادى گفت پسر جانم كى؟ گفت تو نگفتى ميان بهشت و دوزخ گردنه ايست كه از آن نگذرند جز بسيار گريه كنندگان از ترس خدا ؟ گفت چرا ، و فرمود بكوش و تلاش كن وضع تو غير از وضع من است.(امالی صدوق، ترجمه کمره ای ، ص28)

روزی حضرت زکریا خواست برای مردم موعظه کند. بعد از آنکه مطمئن شد حضرت یحیی در بین مردم نیست شروع به پند و انذار از جهنم کرد که ناگهان حضرت یحیی که میان مردم نشسته بود ،فریاد وا غفلتاه سر داد و سر به بیابان نهاد. (رک: بحارالانوار ، ج14 ، ص166)
📍 اگر کار را دست خدا سپردیم او عهده دار امور ما می شود ؛ بعضی از بزرگان می فرمودند بعضی آنقدر که از این و آن راهکار حضور قلب در نماز را جویا می شوند و دنبال آن در کتاب ها و ... می گردند اگر یک بار به خدا گفته بودند و از او خواسته بودند خدا به آن ها عنایت می کرد و حضور قلب در نماز می داد؛ حتی در مورد قارون، پیامبر اسلام ضمن روایتی می فرماید: اگر قارون به جای آنکه موسی را صدا زده بود ، خدا را صدا می زد توبه اش پذیرفته می شد:

عَنِ النَّبِيِّ ص قَالَ: لَمَّا صَارَ يُونُسُ إِلَى الْبَحْرِ الَّذِي فِيهِ قَارُونُ قَالَ قَارُونُ لِلْمَلَكِ الْمُوَكَّلِ بِهِ مَا هَذَا الدَّوِيُّ وَ الْهَوْلُ الَّذِي أَسْمَعُهُ قَالَ لَهُ الْمَلَكُ هَذَا يُونُسُ الَّذِي حَبَسَهُ اللَّهُ فِي بَطْنِ الْحُوتِ فَجَالَتْ بِهِ الْبِحَارُ السَّبْعَةُ حَتَّى صَارَتْ بِهِ إِلَى هَذَا الْبَحْرِ فَهَذَا الدَّوِيُّ وَ الْهَوْلُ لِمَكَانِهِ قَالَ أَ فَتَأْذَنُ لِي فِي كَلَامِهِ فَقَالَ قَدْ أَذِنْتُ لَكَ فَقَالَ لَهُ قَارُونُ يَا يُونُسُ أَ لَا تُبْتَ إِلَى رَبِّكَ فَقَالَ لَهُ يُونُسُ أَ لَا تُبْتَ أَنْتَ إِلَى رَبِّكَ فَقَالَ لَهُ قَارُونُ إِنَّ تَوْبَتِي جُعِلَتْ إِلَى مُوسَى وَ قَدْ تُبْتُ إِلَى مُوسَى وَ لَمْ يَقْبَلْ مِنِّي وَ أَنْتَ لَوْ تُبْتَ إِلَى اللَّهِ لَوَجَدْتَهُ عِنْدَ أَوَّلِ قَدَمٍ تَرْجِعُ بِهَا إِلَيْه؛

«وقتى حضرت يونس- عليه السّلام- به دريايى رسيد كه «قارون» در آن بود، قارون به فرشته اى كه مأمور او بود گفت: اين صدا و ترس و وحشت چيست كه مى شنوم؟ فرشته گفت: اين يونس است كه خداوند او را در شكم ماهى زندانى كرده و در درياهاى هفتگانه او را گردانده تا به اين دريا رسيده است، اين صدا و وحشت به خاطر وجود اوست. قارون گفت: آيا اجازه مى دهى با او سخن بگويم؟ فرشته گفت: اجازه دادم. آنگاه قارون به حضرت يونس- عليه السّلام- گفت: چرا به سوى پروردگارت توبه نمى كنى؟ يونس در جواب گفت: چرا تو به سوى پروردگارت توبه نكردى؟ قارون گفت: من به سوى موسى -عليه‌السّلام- توبه كردم ولى از من نپذيرفت، اما اگر تو به سوى خدا توبه كنى و بازگردى، در اولين قدمى كه به سويش بردارى، رحمتش را مى يابى. (بحار الأنوار؛ ج13 ؛ ص 258)

ما نیاز داریم که تمرین نیاز کنیم تا باور کنیم که نیازمندیم آن هم تنها به خدا ؛ حضرت امام ره می فرمودند که این دعاها انسان ساز است (خصوصا در مورد مناجات شعبانیه)
اگر برای ما جا بیفتد که فقط به خدا نیاز داریم، این همان ، انسان سازی است.

حالت دعا مانند حال امام سجادع است. ایشان حتی در هنگام صدقه دادن هم حال دعا و تضرع داشتند که خدایا این را از من قبول کن.
و یا حال اباعبدالله الحسین ع در کربلا که در آن کارزار جنگ، به هر مناسبتی نجوا و دعایی با پروردگار خویش داشت..