‼ توجه: متن زیر توسط هوش مصنوعی تایپ شده است ‼

بسم الله الرحمن الرحیم.
ادامه حدیث اول از این باب ۲۵ که بخشی از حدیث را خوانده بودیم. ادامه روایت به این نحو است: «نَبِيَّ صَلَّی الله عَلَیْهِ وَ آلِهِ نَفْسَهُ الصَّبْرَ، فَتَدْوُ وَ ذَکَرَ اللهَ تَبَارَکَ وَ تَعَالَی وَ کَذَبُوا. فَقَالَ: قَدْ صَبَرْتُ فِي نَفْسِي وَ أَهْلِي وَ ارْضִי وَ لَا صَبْرَ لِي عَلَی ذِکْرِ اِلٰهِي.» بعد از این اذیت‌ها و آزارها و اینها، پیغمبر اکرم خودشان را ملزم به صبر کردند. اما اینها (مخالفین، کفار و اینها) باز دست نکشیدند و ادامه دادند؛ از حد خودشان پایشان را بیشتر دراز کردند، خدا را ذکر کردند و او را تکذیب کردند.
دیگر نوبت به تکذیب خدا رسید. پیامبر اکرم فرمودند: "من نسبت به خودم و اهلم و آبروم صبر می‌کنم، ولی نسبت به ذکر خدا دیگر صبری ندارم. می‌خواهند خدا را تکذیب بکنند، من دیگر تحمل نمی‌کنم!" اینجا دوباره باز خدای متعال آیه نازل کرد: «فَأَنْزَلَ اللهُ عَزَّ وَ جَلَّ فَاصْبِرْ عَلَی مَا یَقُولُونَ» که حالا حتی نسبت به آن چیزی که در مورد من گفته می‌شود هم پیغمبر صبر کن. یعنی دیگر اینجا خیلی سخت است انسان تحمل بکند. خب، انسان اذیت و آزار و توهین به خودش را تحمل می‌کند، توهین به خدا را چگونه تحمل کند؟!
«فَصَبَرَ فِي جَمِيعِ أَحْوَالِهِ.» پیغمبر اکرم در تمام احوالشان صبر کردند. «ثُمَّ بُشِّرَ فِي عِتْرَتِهِ بِالْأَئِمَّةِ عَلَیْهِمُ السَّلَامُ.» سپس بشارت داده شد نسبت به عترتش به ائمه. یعنی در عترتش ائمه می‌آیند؛ در خانواده او ائمه‌ای می‌آیند. این بشارت را در ازای صبر پیغمبر اکرم دریافت کرد. خب، چرا حالا بنی‌حتمی شده؟ مثلاً همان‌جور که از اولش خبر داشتند که وقتی نسبت به خدای متعال جسارت می‌شود باید تحمل کند، ولی در عین حال آیه نازل شد و گفت و سفارش کرد.
پیغمبر اکرم خبر داشتند که از عترتشان ائمه اهل‌ بیت می‌آیند، در عین حال بشارت به پیامبر داد و وصفشان کرد با صبر. اینها وصف به صبر شدند؛ یعنی خود این عترت و ائمه هم دوباره وصفشان صبر است. حدیث عجیبی است؛ همه چیز را خلاصه در مدار صبر تعریف کرد.
«فَقَالَ جَلَّ ثَنَاؤُهُ»، خدای متعال در آیه قرآن، در سوره مبارکه سجده، آیه ۲۴ می‌فرماید: «وَ جَعَلْنَا مِنْهُمْ أَئِمَّةً یَهْدُونَ بِأَمْرِنَا لَمَّا صَبَرُوا وَ کَانُوا بِآیَاتِنَا یُوقِنُونَ.» ائمه‌ای قرار دادیم که هدایت به امر ما می‌کنند «وقتی که صبر کردند» و به آیات ما یقین داشتند «وقتی که صبر کردند»، ما اینها را ائمه کردیم. امام هم امام می‌شود آن وقتی که صبر می‌کند. صبر است که امام را امام می‌کند.
«فَعِنْدَ ذَلِکَ قَالَ النَّبِيُّ صَلَّی الله عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّمَ: الصَّبْرُ مِنَ الْإِيمَانِ کَالرَّأْسِ مِنَ الْجَسَدِ.» اینجا بود که پیغمبر فرمودند: "الصبر من الایمان کَالرَّأسِ من الجسَد." نسبت صبر با ایمان، نسبت سر به بدن است. «فَشَکَرَ اللهُ ذَلِکَ لَهُ، فَأَنْزَلَ اللهُ.» خدای متعال شکر کرد، تشکر کرد آن را برای او و این آیه را نازل فرمود: «وَ تَمَّتْ کَلِمَتُ رَبِّکَ الْحُسْنَی عَلَی بَنِی إِسْرَائِیلَ بِمَا صَبَرُوا وَ دَمَّرْنَا مَا کَانَ یَصْنَعُ فِرْعَوْنُ وَ قَوْمُهُ وَ مَا کَانُوا یَعْرِشُونَ» که در سوره اعراف، آیه ۱۳۷. کلمه حسنای رب تو تمام شد بر بنی‌اسرائیل. به خاطر آنچه که بنی‌اسرائیل، وقتی که صبر کردند، خدا عنایات و برکاتش را بر اینها نازل کرد و آن چیزی را که فرعون و قومش می‌ساختند و برمی‌افراشتند، خلاصه واژگون کردیم. دمر و تدبیر (تدمیر).
«فَقَالَ إِنَّهُ بُشْراً وَ انْتِقَاماً.» پیامبر فرمودند که این هم بشارت است و هم انتقام. این آیه که نازل شد، خود این آیه به شکرانه صبر پیغمبر بود. پیغمبر فرمودند که این آیه هم بشارت است و هم انتقام. «فَأَبَاحَ اللهُ لَهُ قِتَالَ الْمُشْرِکِينَ.» دیگر پیغمبر این همه که صبر فرمودند، خدا اجازه داد با مشرکین بجنگد. اینها مرحله مرحله بود. در یک مرحله صبر کردند، آن بود. در مرحله دیگر باز صبر کردند. باز هر کدام از اینها مرحله مرحله است. این که می‌گویند اسلام دین خشونت و جنگ و اینهاست، پیغمبر کِی اجازه پیدا کرد که بجنگد؟ تازه دفاع کند. کِی بود؟ بعد از این همه توهین و آزار که تحمل فرمود، تازه اجازه صادر شد. خدای متعال آیه قتال را نازل فرمود که حالا می‌توانی با اینها بجنگی. آن هم چه جور جنگ؟ دفاع از خودت دفاع کنی.
«فَاقْتُلُوا الْمُشْرِكِينَ حَيْثُ وَجَدْتُمُوهُمْ وَ خُذُوهُمْ وَ احْصُرُوهُمْ وَ اقْعُدُوا لَهُمْ كُلَّ مَرْصَدٍ.» که در سوره مبارکه توبه، آیه ۵. "هر جا مشرکین را پیدا کردید، بکشیدشان و آنها را بگیرید و محاسبه کنید و برایشان خلاصه تله بگذارید و کمین کنید." و اینها. «وَ اقْتُلُوهُمْ حَيْثُ ثَقِفْتُمُوهُمْ.» که آیه بعدی در سوره بقره، آیه ۱۹۱. "هر جا اینها را یافتید، بکشیدشان."
«فَقَتَلَهُمُ اللهُ عَلَی یَدَیْ رَسُولِ اللهِ وَ أَحِبَّائِه.» خدا اینها را کشت، بر دستان پیغمبر و دوستان پیغمبر، دوستداران پیغمبر. «وَ جُعِلَ لَهُ ثَوَابُ صَبْرِهِ مَعَ مَا دُخِّرَ لَهُ فِي الْآخِرَةِ.» خدای متعال ثواب صبر پیغمبر را داد، همراه آن چیزی که برای پیغمبر در آخرت هم ذخیره کرده است. در همین دنیا بالاخره صبر پیغمبر نتیجه داد با اینکه هیچی هم از اجر آخرتی پیغمبر کم نشد. در دنیا هم کسی که صبر کند پیروز می‌شود. آخر در حالی که آخرتش هم برده است.
«فَمَنْ صَبَرَ وَ احْتَسَبَ لَمْ یَخْرُجْ مِنَ الدُّنْیَا حَتَّی یُقِرَّ اللهُ لَهُ فِي أَعْدَائِه.» این انتهای این روایت که حضرت قاعده کلی را بیان می‌کند. "کسی اگر صبر کند و به حساب خدا بگذارد، در همین دنیا خدا چشم او را روشن ... از دنیا نمی‌رود مگر اینکه خدا چشم او را روشن بکند نسبت به دشمنانش." از دنیا نمی‌رود مگر اینکه خدای متعال بشارتی به او بدهد در مورد نابودی دشمنانش، یا زوال دشمنانش را ببیند، یا یک خدشه‌ای بر پیکره دشمنان وارد شود. هر چه هست، خلاصه، این کسی که صبر می‌کند، خدای متعال با حالتی از دنیا می‌برد که این در دنیا چشمش روشن بشود. در حالی که آن ذخیره آخرتی این شخص هم سر جایش محفوظ است.
ان‌شاءالله که ما همه اهل صبر باشیم، بتوانیم این بله، انواع انواع معصیت، صبر بر طاعت، صبر بر مصیبت، که اینها هر کدام آثارشان متفاوت است و از سنخ خودش (متفاوت است). خدا ما را اهل صبر قرار بدهد که «إِنَّ اللهَ مَعَ الصَّابِرِينَ.» انسان دیگر آنجا می‌بیند، می‌یابد وجود خدا را. معیت خدا را می‌بیند که خدا با اوست. کسی که اهل صبر باشد، همراهی خدا را می‌بیند، می‌فهمد، لمس می‌کند که خدا با اوست. از این شیرین‌تر، از این بهتر چیست؟ انسان احساس بکند که خالق و قادر مطلق این عالم با اوست، طرف اوست، حامی اوست. این حاصل نمی‌شود مگر به سبب... الحمدلله رب العالمین.