‼ توجه: متن زیر توسط هوش مصنوعی تایپ شده است ‼

بسم الله الرحمن الرحیم.
«ترک التقدیر فی المعیشه یرف الفقر و قطعیه الرحم تورات الفقر.» دو بخش آخری که در این روایت از امیر مؤمنان، صلوات الله و سلام علیه، نقل شده، این است که ترک تقدیر در معیشت موجب فقر می‌شود. یعنی اگر انسان در زندگی خودش اندازه‌گیری نداشته باشد، حساب‌وکتاب نداشته باشد، خب این تقریباً برای ماها روشن است که اگر کسی بی‌گدار به آب بزند و بی‌حساب‌وکتاب زندگی کند، مبتلا به فقر می‌شود. دخل‌وخرجش با هم جور درنمی‌آید. این می‌تواند هم از همین جنبه ظاهری و مادی باشد که همه ما می‌فهمیم، و هم از جهت معنوی باشد. از آثار معنوی این کار، این است که انسان محرومیت از رزق پیدا می‌کند و در واقع برکت از زندگی‌اش می‌رود و رزقش کم می‌شود و مبتلا به فقر می‌شود. آخرین عاملی که اینجا ذکر می‌فرمایند، قطع رحم است. قطع رحم موجب فقر می‌شود. اگر انسان ارتباطش را با رحمش قطع کند، گرفتار فقر و محرومیت‌هایی می‌شود که خدای متعال برای شخص ایجاد می‌کند. برکت و عنایت رخت برمی‌بندد از جامعه وقتی که انسان‌ها به همدیگر رحم نمی‌کنند. به هر حال، این هم مسئله مهمی است که رحم خدای متعال به ما در گرو رحم ما به همدیگر است.
خب، تا اینجا در مورد عوامل فقر مطالبی اشاره شد. بحثی که بعد مطرح می‌کنند در روایت، در مورد عوامل ازدیاد رزق است؛ چیزهایی که رزق انسان را زیاد می‌کند. «ثم قال: اَلا اُنَبِّئُکُم بَعد ذلک بِما یَزیدُ فی الرزق؟» فرمود: «به‌تان خبر ندهم بعد از این‌ها که چه چیزهایی رزق را زیاد می‌کند؟» «قالوا: بَلی، یا امیرالمؤمنین.» عرض کردند که: «چرا، آقا جان، یا امیرالمؤمنین، بفرما!» فرمود: «الجمع بین الصلاتین یزید فی الرزق.» نکته عجیبی است. همه توجه داشته باشیم، نکته خاصی است و در روایات به این مطلب به این نحو شاید کمتر اشاره شده باشد. جمع بین دو نماز رزق را زیاد می‌کند؛ یعنی نماز ظهر و عصر را با هم خواندن و نماز مغرب و عشا را با هم خواندن. هرچند سنتی که هم از پیغمبر اکرم، هم از ائمه اطهار نقل شده، به این نحو بوده که نمازها را متصل نمی‌خواندند. آنچه دیده می‌شود، این بوده که غالباً نمازها را جدا جدا می‌خواندند، سر وقت اصلی می‌خواندند. در عین حال، جمع بین صلاتین جایز بوده و در برخی اوقات هم انجام می‌شده. اینجا می‌فرمایند که عامل ازدیاد رزق است اگر نمازها با هم خوانده شود. حالا، یعنی منعی که ندارد و حتی می‌تواند رزق انسان را هم افزایش دهد.
«و التَعقیب بَعد الغدا و بعد العصر یزید فی الرزق.» تعقیبات خواندن بعد از نماز صبح و بعد از نماز عصر، این هم رزق انسان را افزایش می‌دهد. حالا خصوصاً بین نماز صبح و نماز عصر ظاهراً ربط و نسبتی است. بعضی چیزها در خصوص این دوتا وارد شده. مثلاً قضای نماز شب را که خوب است اگر انسان موفق نشده سحر برای عبادت بلند شود، قضایش را حتماً به جا بیاورد. در روایات تأکید شده این قضا را یا بعد از نماز صبح به جا بیاورد یا بعد از نماز عصر. این دوتا وقت، وقت خوبی است برای قضای نماز شب و تعقیبات بعد از نماز صبح و تعقیبات بعد از نماز عصر، رزق افزایش می‌یابد.
«و صلة الرحم تزید فی الرزق.» یکی دیگر از چیزهایی که موجب افزایش رزق می‌شود، صله رحم است که عرض کردیم همین رحم کردن به دیگران، خصوصاً به اقوام و خویشان.
«و کسح الفناء یزید فی الرزق.» جارو کردن حیاط خانه، محیط خانه، این‌ها هم از عواملی است که رزق را زیاد می‌کند. حالا این «فناء» یا «درگاه» منظور است یا «حیاط خانه» و «اطراف خانه». به هر حال، تمیز کردن محیط خانه و جارو زدن رزق را افزایش می‌دهد. حالا این‌ها هم همانی است که عواملی است که برای ماها ناشناخته است در افزایش رزق.
«و مواساة الإخوان فی الله عزوجل یزید فی الرزق.» قبلاً هم اشاره شد، این رزق لزوماً رزق مادی هم نیست. رزق عاطفی است، رزق ذهنی است، رزق علمی است، رزق معنوی است، استاد خوب، دوست خوب، کتاب خوب، حال خوب، همسر خوب، فرزند خوب، همسایه خوب، آرامش خوب، از همین قبیل مسائل. این‌ها همه می‌تواند رزق باشد و هر کدام از این‌ها به نحوی هم دخالت داشته باشد در همین رزق. مثلاً انسان وقتی جمع بین نماز می‌کند، خیالش راحت است، دیگر نمازش را خوانده، حواسش هم پرت نمی‌شود، بدش نمی‌آید، یادش نمی‌رود، خیلی‌ها بعداً یادشان می‌رود، نمازشان قضا می‌شود. خب این خودش رزق است دیگر؛ یعنی انسان نماز از دستش در نمی‌رود و آرامش دارد نسبت به نماز و نمازش را سر وقت خوانده. این خودش رزق است. حالا می‌تواند رزق‌های دیگر را هم در کنار خودش بیاورد.
«و مواساة الإخوان فی الله عزوجل یزید فی الرزق.» مواسات با برادر در راه خدا. وقتی کسی داشته باشد، همدردی با او. مواسات تقریباً معادل فارسی‌اش همدردی است. همدردی کند، درد دیگری را درد خودش بداند. حالا یک مواسات با امام داریم، با امام معصوم. انسان درد امام را، غصه امام را، مشکل امام را مشکل خودش بداند، درد خودش بداند. این یک بحثی است. یک همدردی با برادر در راه خدا داریم. این هم عامل ازدیاد رزق است.
«و البکور فی طلب الرزق یزید فی الرزق.» این هم جالب است. معلوم می‌شود که این‌ها به معنای این نیست که این کار را انجام بدهی دیگر دنبال رزق راه نیفتی. نخیر، یکی از عوامل ازدیاد رزق همینه که اتفاقاً صبح زود، اول وقت بزنی دنبال رزق. اول وقت بروی سر کار، اول وقت بروی دنبال روزی. خود این هم روزی‌ات را افزایش می‌دهد. اول طلوع آفتاب کلاً تو رابطه با هم سفارش شده بین‌الطلوعین، و انسان مشغول عبادت و ذکر و توجه و این‌ها باشد. اول طلوع آفتاب بزند بیرون، برود دنبال کار و و طلب رزق و آن فعالیتی که برایش رزق درست می‌کند. آن موقع انسان فعالیتش را شروع کند.
«و الاستغفار یزید فی الرزق.» یکی دیگر از عوامل افزایش رزق استغفار است. استغفار هم رزق را افزایش می‌دهد. این‌ها همش هر کدام پاسخ به این سؤال است که چکار کنیم رزقمان یا روزیمان را افزایش بدهیم؟ خصوصاً استغفار خیلی اثربخش است؛ چون عمدتاً آنچه رزق ما را قطع می‌کند و کم می‌کند، گناه است. استغفار هم با زبان و هم با عمل، این‌ها سبب این می‌شود که عنایت خدای متعال شامل حال انسان بشود و رزق افزایش پیدا کند، مخصوصاً استغفار سحر. استغفار سحر و خصوصاً زیر آسمان اگر باشد که آثار فوق‌العاده‌ای دارد در افزایش رزق.
«و اِستعمال الامانه یزید فی الرزق.» یکی دیگر از چیزهایی که سبب افزایش رزق می‌شود، استعمال امانت است؛ به کار گرفتن امانت. حالا این احتمال امانت یا به معنای همان امانت‌داری است که همان چیزی است که معروف است، یا معنا این است که انسان امانت که گرفته درست از آن استفاده بکند و استفاده بکند؛ یعنی امانت را دادن. گاهی یک چیزی را به امانت داده‌اند برای استفاده. آن چیزی که داده شده استفاده بشود و درست استفاده بشود و در آن تعدی و تفریط و این‌ها نشود. این دقت نسبت به امانت خودش باز باعث افزایش رزق می‌شود.
خب، این هم تا اینجای روایت که حالا ان‌شاءالله فردا باز دوباره بخش‌های دیگری از... .