‼ توجه: متن زیر توسط هوش مصنوعی تایپ شده است ‼
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
اللهم صل علی علی بن موسی‌الرضا المرتضی، الامامِ التقیِ النقی، و حجتک علی من فوق الارض و من تحت‌الثری، از صدیق شهید، صلوات کثیرتاً تامه زاکیه متواصله متواتره مترادفاً که افضل ما صلیت علی احدٍ من اولی.
خدا را شاکریم که توفیق دادبتوانیم دوباره در خدمت فقه آل محمد (ص) باشیم. ان‌شاءالله از این دریا بهره‌مند شویم. امروز به مناسبت میلاد آقا امام رضا (ع) حدیثی که اول می‌خوانیم را اختصاص می‌دهیم به ایشان.
حدیث اول از «امالی صدوق» است. هر دوی این احادیث را ابراهیم بن عباس نقل می‌کند. ابراهیم بن عباس می‌گوید: «مَا رَأَیْتُ الرِّضَا سُئِلَ عَنْ شَیْءٍ قَطُّ إِلَّا عَلِمَهُ، وَ لَا رَأَیْتُ أَعْلَمَ مِنْهُ بِمَا کَانَ فِی الزَّمَانِ إِلَی وَقْتِهِ»؛ یعنی امام رضا (ع) را ندیدم که از چیزی سوال شود، مگر اینکه آن را می‌دانست. تا دوره حضرت من کسی را عالم‌تر از امام رضا (ع) ندیدم. «وَ کَانَ الْمَأْمُونُ یَمْتَحِنُهُ بِالسُّؤَالِ عَنْ کُلِّ شَیْءٍ فَیُجِیبُ»؛ یعنی مأمون حضرت را امتحان می‌کرد و از همه چیزهای مختلف سوال می‌پرسید و حضرت جواب می‌دادند. این تکه‌اش خیلی جالب است: «وَ کَانَ کَلَامُهُ کُلُّهُ وَ جَوَابُهُ وَ تَمَثُّلُهُ انْتِزَاعَاتٍ مِنَ الْقُرْآنِ»؛ تمام کلام امام رضا (ع) و جواب امام رضا (ع) و مثال‌های امام رضا (ع) برگرفته از قرآن بود. «وَ کَانَ یَخْتِمُهُ فِی کُلِّ ثَلَاثٍ»؛ هر سه روز یک‌بار حضرت ختم قرآن می‌کرد. «وَ یَقُولُ: لَوَ أَرَدْتُ أَنْ أَخْتِمَهُ فِی أَقْرَبَ مِنْ ثَلَاثَةٍ لَخَتَمْتُ، وَ لَکِنِّی مَا مَرَرْتُ بِآیَةٍ قَطُّ إِلَّا فَکَّرْتُ فِیهَا وَ فِی أَیِّ شَیْءٍ أُنْزِلَتْ وَ فِی أَیِّ وَقْتٍ»؛ اگر می‌خواستم، می‌توانستم زودتر از سه روز قرآن را ختم کنم، ولی من از کنار هر آیه‌ای که رد می‌شوم، در آن فکر می‌کنم و فکر می‌کنم که این آیه دربارۀ چه چیزی نازل شده و در چه وقتی نازل شده است. آیه به آیه دارم کار می‌کنم؛ وگرنه خیلی زودتر از سه روز تمام می‌شود. «فَلِذَلِکَ صِرْتُ أَخْتِمُ فِی کُلِّ ثَلَاثَةِ أَیَّامٍ»؛ برای همین سه روز طول می‌کشد و این سه روز برای من زیاد است؛ این‌قدر طول می‌دهم.
حدیث دوم از «عیون اخبار الرضا» است. باز ابراهیم بن عباس نقل می‌کند: «مَا رَأَیْتُ أَبَا الْحَسَنِ الرِّضَا علیه‌السلام جَفَا أَحَداً بِکَلَامِهِ قَطُّ»؛ من ندیدم امام رضا (ع) در کلامش به احدی جفا بکند. «وَ مَا رَأَیْتُهُ قَطَعَ عَلَی أَحَدٍ کَلَامَهُ»؛ من ندیدم که حضرت کلام کسی را قطع بکند تا طرف حرفش تمام شود. بعد از سخن، قطع کلام دیگری مانند ناخن انداختن به چهرۀ دیگری است؛ وقتی تو در کلامش می‌پری، آدم یک همچین حق‌الناسی پیدا می‌کند و به صورتش چنگ انداخته است. «وَ مَا رَدَّ أَحَداً عَنْ حَاجَةٍ یَقْدِرُ عَلَیْهَا»؛ اگر حضرت توان برآورده کردن حاجتی را داشتند، کسی را رد نمی‌کردند؛ می‌توانستند کاری انجام دهند. «وَ لَا مَدَّ رِجْلَیْهِ بَیْنَ یَدَیْ جَلِیسٍ لَهُ قَطُّ»؛ هیچ‌وقت وقتی کسی کنار حضرت نشسته بود و در محضر حضرت بود، حضرت پاهایشان را دراز نمی‌کردند. «وَ لَا رَأَیْتُهُ شَتَمَ أَحَداً مِنْ مَوَالِیهِ وَ مَمَالِیکِهِ قَطُّ، بَلْ کَانَ یَضْحَکُ کَثِیراً»؛ من ندیدم حضرت با یکی از بردگان و زیردستان و نوکران و کسانی که بالاخره در دستگاه امام رضا (ع) مشغول فعالیتی بودند، تند برخورد بکند، برخورد زننده‌ای داشته باشد، آب دهان بیندازد؛ بلکه خندۀ حضرت تبسم بود.
«فَکَانَ إِذَا خَلَا وَ نَصَبَتْ مَائِدَةٌ أَجْلَسَ مَعَهُ عَلَی مَائِدَتِهِ مَمَالِیکَهُ حَتَّی الْبَوَّابَ وَ السَّائِسَ»؛ وقتی که خلوت می‌کردند و سفرۀ حضرت پهن می‌شد، حضرت تمام زیردستانشان را سر سفره می‌نشاندند؛ حتی دربان و خلاصه نگهبان را هم می‌آوردند و همه با هم سر سفره می‌نشستند و غذا می‌خوردند. «وَ کَانَ علیه‌السلام قَلِیلَ النَّوْمِ بِاللَّیْلِ کَثِیرَ السَّهَرِ»؛ حضرت خوابشان کم بود در شب و بیداریشان زیاد بود؛ «یُحْیِی أَکْثَرَ لَیَالِیهِ مِنْ أَوَّلِهَا إِلَی الصُّبْحِ»؛ ایشان بیشتر شب‌هایشان را از اول شب تا صبح احیا می‌گرفت. «وَ کَانَ کَثِیراً الصِّیَامِ»؛ امام رضا (ع) خیلی روزه می‌گرفتند. «فَلَا تَفُوتُهُ صِیَامُ ثَلَاثَةِ أَیَّامٍ فِی شَهْرٍ»؛ این روزه‌هایی که سه روز در ماه است، هیچ‌وقت از حضرت فوت نشد. «وَ یَقُولُ: ذَلِکَ صَوْمُ الدَّهْرِ»؛ می‌فرمودند که این روزۀ دهر است. «وَ کَانَ علیه‌السلام کَثِیرَ الْمَعْرُوفِ وَ الصَّدَقَةِ»؛ حضرت خیلی اهل کار خیر بودند و صدقه در پنهانی انجام می‌دادند. «وَ أَکْثَرُ ذَلِکَ یَکُونُ مِنْهُ فِی اللَّیَالِی الْمُظْلِمَةِ»؛ بیشتر صدقه را در لیالی مظلمه می‌دادند؛ حتی در لیالی مقمره هم نمی‌دادند. شب دو نوع است: یک شب مهتابی، یک وقت شب خیلی تاریک است. حضرت بیشتر صدقه‌هایشان را در آن شب‌های تاریک می‌دادند؛ شب‌های مهتابی هم نمی‌دادند؛ ظلمت محض باشد که کسی اصلاً باخبر نشود. «فَمَنْ زَعَمَ أَنَّهُ رَأَی مِثْلَهُ فِی فَضْلِهِ، فَلَا تُصَدِّقْهُ»؛ پس کسی اگر خیال کرده که مثل امام رضا (ع) را در فضل ایشان دیده، حرفش را باور نکند. محال است کسی مثل امام رضا (ع) را دیده باشد.
خدا ان‌شاءالله ما را با این آقا محشور کند و توفیق رنگ پیدا کردن از امام رضا (ع) را هم به ما عنایت بکند.
الْحَمْدُ لِلَّهِ رَبِّ الْعَالَمِينَ.